Thạch Hoàng Phương, phường Vĩnh Phước, thị xã Vĩnh Châu (Sóc Trăng) bên ao nuôi artemia của gia đình.
Dưới ánh nắng gay gắt của những ngày trung tuần tháng 4, hộ dân nuôi con artemia rất lo lắng, vì thời tiết nắng nóng sẽ làm nước trong ao nuôi artemia nóng lên dẫn đến tình trạng sụt giảm lượng trứng do con artemia sinh sản ra; đồng thời nước nóng lên trong ao còn dẫn đến hiện tượng con artemia bị chết đột ngột do sốc nhiệt. Dẫn đường đưa chúng tôi đi tham quan một vòng quanh ao nuôi artemia, ông Lý Chí Hào, phường Vĩnh Phước, thị xã Vĩnh Châu, tỉnh Sóc Trăng lấy vợt vớt con artemia dưới ao lên cho khách xem thử con artemia đang trong giai đoạn sinh sản, ông Chí Hào tâm tình: Chưa có năm nào mùa vụ nuôi artemia khó khăn như năm 2023 này, lúc đầu vụ thả nuôi thời tiết lạnh, mưa trái mùa, độ mặn thấp nên việc thả artemia bị thiệt hại khá nhiều. Khi artemia nuôi đến giai đoạn thu hoạch trứng thì thời tiết nắng nóng kéo dài liên tục, đêm xuống lạnh nên sản lượng trứng artemia sinh sản ra giảm đáng kể và lượng sinh khối artemia (xác chết của artemia) tăng lên.
“Tôi có 5 ao nuôi artemia, tổng diện tích nuôi là 1,7ha, trong vụ nuôi artemia năm 2023 tôi thả giống artemia vào tháng 1/2023, artemia thả giống tầm 20 ngày đã thu hoạch được trứng và lượng trứng do artemia sinh sản sẽ thu hoạch trong khoảng thời gian từ 4 - 6 tháng trong năm. Tính đến thời điểm hiện tại, tôi đã thu hoạch được 30 kg trứng artemia và 300 kg - 400 kg sinh khối. Số trứng artemia thu về thấp hơn nhiều so cùng kỳ năm 2022 khoảng 70 kg. Theo đó, giá bán trứng artemia tươi là 1,2 triệu đồng/kg. Ước tính hết vụ nuôi thu artemia, sản lượng trứng artemia thu về tầm 100 kg, giảm hơn 50% lượng trứng artemia so cùng kỳ năm 2022. Theo đó, mùa vụ artemia năm 2023, hộ nuôi có thu nhập không được như mong đợi, nếu trừ hết các khoản chi phí lợi nhuận tầm 80 triệu đồng/vụ nuôi/năm”, ông Lý Chí Hào cho biết thêm.
Còn ông Thạch Hoàng Phương, phường Vĩnh Phước, thị xã Vĩnh Châu thông tin: “Năm nay vụ nuôi artemia của tôi thất thu khoảng 80% so với các năm trước, trong thời điểm chuẩn bị thả nuôi mưa liên tiếp trong nhiều ngày, khi dứt mưa trời nắng nóng gay gắt, ngày nóng, đêm lạnh kèm theo đó có nhiều đợt gió Tây Nam xảy ra liên tục suốt các tháng nay đã làm ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của con artemia dưới ao nuôi. Tôi bắt đầu thả giống artemia vào đầu tháng 1/2023 trên diện tích 1,5ha đất với 5 ao nuôi. Qua 3 tháng xuống giống artemia đã cho thu hoạch được số lượng trứng tươi là 100 kg và 500 kg sinh khối, ước đến cuối mùa vụ số lượng trứng artemia thu về khoảng 200 kg trứng artemia và 1 tấn sinh khối artemia, trừ hết các khoản chi phí lợi nhuận hơn 100 triệu đồng. Để con artemia phát triển tốt, thu hoạch được nhiều trứng thì độ mặn của nước phải giữ vững ổn định khoảng 600/00 trở lại và nhiệt độ giữa ngày và đêm ổn định, nước trong ao nuôi có độ ấm vừa phải, tạo môi trường thuận lợi cho artemia sinh sản lượng trứng nhiều. Mặc dù thời tiết bất lợi mùa vụ nuôi artemia gặp khó nhưng giá bán trứng artemia và sinh khối cao nên vẫn đảm bảo hộ nuôi có lợi nhuận. Qua đó, tạo thêm động lực cho hộ nuôi artemia tiếp tục duy trì nuôi artemia cho mùa vụ tiếp theo”.
Đồng chí Mã Chí Thọ - Trưởng Phòng Kinh tế thị xã Vĩnh Châu cho biết: “Con artemia đã được hộ dân tại thị xã Vĩnh Châu phát triển nuôi hơn 20 năm qua, mặc dù hằng năm thị xã không giao chỉ tiêu nuôi artemia nhưng đây là loài thủy sản nuôi có giá trị kinh tế cao nên hằng năm hộ dân vẫn duy trì và phát triển nuôi con artemia. Đối với con artemia chi phí đầu tư không lớn, chủ yếu cần công chăm sóc và phòng tránh các dịch bệnh tốt trên artemia như bệnh: Đuôi kim, thả diều, trắng lưng… và một số hiện tượng do yếu tố thời tiết là artemia bị sốc nhiệt, sốc nước. So cùng kỳ năm 2022 sản lượng trứng artemia thu về giảm nhưng bù lại giá trứng artemia tươi cao hơn cùng kỳ năm trước từ 200.000 đồng - 400.000 đồng/kg và giá sinh khối cao hơn 20.000 đồng - 40.000 đồng/kg. Để đảm bảo lượng trứng artemia thu hoạch đạt năng suất đến kết thúc (tháng 6/2023), trước tình hình thời tiết nắng nóng như hiện nay, Phòng Kinh tế thị xã Vĩnh Châu khuyến cáo hộ nuôi artemia cần châm thêm nước vào ao nuôi artemia và thường xuyên quan sát biến động về môi trường trong ao nuôi artemia, nhằm kịp thời phát hiện và phòng trị các dịch bệnh phát sinh, đảm bảo duy trì mùa artemia đến cuối vụ đạt năng suất tốt, góp phần tăng thêm nguồn thu nhập cho hộ nuôi”.
Thống kê của ngành chuyên môn diện tích nuôi artemia tại thị xã Vĩnh Châu là 285ha, tập trung chủ yếu tại xã Lai Hòa và phường Vĩnh Phước (thị xã Vĩnh Châu), với diện tích trên sản lượng trứng artemia thu về hằng năm trên 17 tấn. Trong năm 2023, tính đến thời điểm hiện tại, sản lượng trứng artemia thu về trên 5,3 tấn và sinh khối hơn 12 tấn. Theo tính toán, số lượng trứng artemia thu hoạch trong những tháng đầu năm 2023 thấp hơn cùng kỳ năm 2022 hơn 60%. Nguyên nhân lượng trứng artemia sụt giảm phụ thuộc phần lớn vào thời tiết nắng nóng cực đoan và đêm xuống trời lạnh nhiều làm ảnh hưởng đến quá trình sinh sản của con artemia. Cùng với đó, trời nắng nóng làm con artemia sinh sản bị chết nên lượng trứng thu về giảm đáng kể. Tuy sản lượng trứng giảm nhưng giá trứng artemia bán ra thị trường cao nên hộ nuôi vẫn có lợi nhuận tốt.
Thúy Liễu